Telewizja Polska zamierza niebawem wyświetlić serial Upadek, w związku z czym chcę o tym napisać kilka słów.

Upadek albo The Fall, jak brzmi angielski tytuł, to mroczny kryminał. Akcja rozpoczyna się przyjazdem pani detektyw do komisariatu w Belfaście, aby nadzorować i wspomagać śledztwo w sprawie morderstw dokonywanych na kobietach. Ofiary to piękne, młode, ciemnowłose kobiety sukcesu. Radziły sobie w życiu świetnie, do chwili kiedy spotkały na swojej drodze mordercę. Osoba mordercy nie jest dla widza tajemnicą, ponieważ od początku możemy śledzić jego życie i stopniowo odkrywać tajemnice.

Przestępca obserwuje swoje ofiary, poznaje ich zwyczaje, włamuje się, towarzyszy im niezauważony przez dłuższy czas. Niczego się nie spodziewają, kiedy przychodzi po ich życie. Zachowuje się jak myśliwy, który tropi zwierzynę i strzela, kiedy warunki są dla niego sprzyjające. Kiedy jednak na scenie pojawia się Inspektor Stella Gibson, myśliwy staje się równocześnie zwierzyną. To ona powoli przejmuje kontrolę.

Mimo że serial skonstruowany jest w oparciu o klasyczną sprawę ścigania seryjnego mordercy, odebrałam go jako traktujący ogólnie o przemocy wobec kobiet. Kiedy przyjrzymy się relacjom bohaterów, otrzymamy obraz patriarchalnego społeczeństwa, które czuje się nieswojo wobec silnej kobiety i nie może powstrzymać się przed czynami i słowami przemocowymi, choć im wydają się takie normalne.

Pierwszym, co wyróżnia ten film, jest postać głównej bohaterki. To kobieta niezależna, pewna swojej wartości, opierająca swoje decyzje o kompetencje, a nie o zależności damsko-męskie oraz konwenanse i utarte zwyczaje. Jest równocześnie kobietą piękną i pożądaną. Jej pojawienie się w komisariacie burzy ustalony porządek, a zakorzenione w jej współpracownikach stereotypy dają o sobie znać co jakiś czas. Interesująco wygląda również porównanie Stelli Gibson z miejscową policjantką, która pełni rolę asystentki.

Charakterystyczna i symboliczna jest również postać mordercy. To mężczyzna inteligentny, przystojny, wydawałoby się wrażliwy, taki który może się kobietom podobać. Kocha swoje dzieci i opiekuje się nimi, tak jak każda z kobiet chciałaby, aby jej mąż to robił. Dlaczego więc zabija? A słyszeliście o rodzinach, gdzie mężczyzna (bo najczęściej jest to mężczyzna) jest miły, pomocny, ujmujący, a potrafi być tyranem dla swojej partnerki?

Kiedy zwrócicie uwagę na drobne i mniej drobne sytuacje, jakie wydarzają się w trakcie śledztwa, upewni to Was w przekonaniu, że są to sceny obrazujące pozycję kobiet i mężczyzn. Kiedy na biznesowej imprezie zostaje pobita prostytutka, nikt się nie zastanawia nad moralnością, trzeba tylko sprawę zatuszować. Facet na jedną noc dla pani inspektor budzi poruszenie i powoduje oceny. Znamienna jest scena w hotelu, gdzie Stella Gibson i Jim Burns prowadzą coś w rodzaju rozmowy. Pijany Jim przemocą dobiera się do Stelli. Wówczas Stella mówi bardzo znamienne słowa. Porównuje go do ściganego mordercy kobiet i pyta jaka jest między nimi różnica. Jim jest zaskoczony takim obrotem sytuacji, jednak jeśli widz zastanowi się przez chwilę, uzna, że w zasadzie mężczyzna molestujący, lub w inny sposób upokarzający kobietę, ma coś wspólnego z tym mordercą. W jednym i drugim przypadku mężczyzna uważający się za uprawnionego do władzy nad kobietą uzurpuje ją sobie przemocą. Różni ich tylko skala czynu.

Interesująca jest także sceneria w jakiej odbywa się cały dramat. Akcja toczy się w Belfaście, mieście gdzie często dochodzi do przemocy, gdzie policjanci nie są mile widziani w niektórych miejscach oraz gdzie broń wydaje się o wiele łatwiej dostępna niż w innych miejscach.

Uważny widz zwróci również uwagę na akcent jakiego używają aktorzy. Jest to dodatkowy element realizmu, jaki twórcy stworzyli w serialu.

Jest to świetnie zrealizowany i zagrany serial. Oprócz emocji związanych ze ściganiem zabójcy pozwalający również zastanowić się nad nad społeczeństwem w którym żyjemy i zasadami jakie nim rządzą. Dodatkowo, osoby z sentymentem wspominające Archiwum X będą miały przyjemność podziwiać Gillian Anderson w innej, dojrzalszej i bardziej wymagającej odsłonie, a wielbicielki Pięćdziesięciu twarzy Greya obejrzą Jamie’ego Dornana w roli o wiele bardziej złożonej i pełnej.

Dotąd zrealizowano dwa sezony serialu, w przygotowaniu jest jednak trzeci, tak więc będzie się jeszcze działo.

Biorąc pod uwagę wszystko powyższe zastanawiam się, jak to się stało, że Telewizja pod rządami PIS zamierza wyświetlić ten film. Czy wiedzą, jaka jest jego wymowa oraz czy nie zdejmą go w trakcie wyświetlania, gdy tylko się zorientują? W takim przypadku zawsze możecie go obejrzeć na netflix.com.

Tytuł: Upadek/The Fall, 2013
Reżyseria: Jakob Verbruggen i Allan Cubitt
Scenariusz: Allan Cubitt scenariusz (twórca serialu)
Zdjęcia: Ruairi O’Brien, David Grennan
Muzyka: David Holmes, Keefus Ciancia
Obsada:
Gillian Anderson jako Inspektor Stella Gibson
Jamie Dornan jako Paul Spector
Bronagh Waugh jako Sally-Ann Spector
John Lynch jako Jim Burns
Emmett J Scanlan jako Glen Martin
Niamh McGrady jako Danielle Ferrington