Noble House – James Clavell

James Clavell - Noble House (okładka)
James Clavell – Noble House (okładka)

Na Sagę Azji składają się tytuły (chronologicznie):
Shogun: Powieść o Japonii
Tai-Pan: Powieść o Hongkongu
Gai-jin
Król szczurów
Noble House
Whirlwind

i wszystkie są grube :). Przeczytałam na razie pierwszych pięć części, Noble House właśnie skończyłam, a ostatni tom jeszcze do zdobycia. Trudno mi napisać o Noble House nie nawiązując do poprzednich tomów, więc od początku:

Shogun: Powieść o Japonii

John Blackthorne jako pilot na żaglowcu, trafia do Japonii, gdzie zostaje uwięziony. Stopniowo jednak poznaje miejscowe zwyczaje i kulturę, jednocześnie szokując swoimi upodobaniami, oraz otrzymuje status samuraja. Jego interakcje z otaczającymi go Japończykami pozwalają nam poznać ich życie prywatne a toczące się intrygi, w które zostaje wplątany, pokazuje nam ówczesną politykę i podstawowe zasady kodeksu samurajskiego. Anjin, jak go nazywają Japończycy, ostatecznie rozumie, akceptuje i przyswaja japońskie zwyczaje i kulturę, ale przekonuje się również, jak niebezpieczna może być życzliwość potężnego człowieka.

Tai-Pan: Powieść o Hongkongu

Zielonooki Diabeł – tak Chińczycy zwą Dirka Struana – to człowiek odważny, nawet ryzykant, a jednocześnie sprytny i niegłupi. We wszystkich tych cechach przewyższa ówczesnych handlarzy i polityków. Potrafi nimi manipulować dla korzyści własnej i kolonii. Przyszłość Hongkongu widzi w handlu z Chinami i robi wszystko, aby stosunki z tym wielkim państwem były poprawne i aby zapewnić dobre warunki do wymiany. Przeciwko sobie ma nie tylko chińskich urzędników, ale i krótkowzrocznych polityków i rywali. Konflikt i rywalizacja z firmą Brocka, prywatne kontakty z Chińczykami to pierwszy plan powieści. Równolegle toczy się wielka polityka. Hongkong zostaje przekazany Koronie Brytyjskiej w dzierżawę i powstają pierwsze zabudowania i siedziby, m.in. Noble House Dirka Struana. Statki po części kupieckie, po części przemytnicze znajdują port, a armia brytyjska bazę wypadową.

Gai-jin

Kolejny tom przenosi nas z powrotem do Japonii. Pierwsze kontakty handlowe z Japonią Europejczycy mają już za sobą. Jezuici próbują nawrócić Japończyków na katolicyzm, a rządy europejskie dążą do utworzenia stałej faktorii, gdzie handel mógłby się odbywać bez przeszkód. Nie wszyscy Japończycy jednak tego chcą. Negocjacje z władzami są niełatwe, a trudności te potęguje zmiana władzy i wewnętrzne intrygi. Ale oprócz wielkiej polityki są i osobiste tragedie. Malcolm Struan, który przygotowuje się do przejęcia roli tai-pana Noble House, wchodzi w konflikt z matką, Hag Struan, ponieważ zamierza poślubić kobietę, której Hag nie akceptuje. W czasie wycieczki po okolicy zostaje ranny, a jego ukochana, Angelique Richaud, wcale nie z przyjemnością, opiekuje się nim.

Król szczurów

Wkraczamy wielkimi krokami w czasy współczesne. Akcja Króla szczurów toczy się podczas wojny w obozie jenieckim Changi. Tytułowy król to człowiek, który potrafi sobie radzić w trudnych okolicznościach. Podczas pobytu w obozie zorganizował grupę, która prowadzi handel i dzięki temu nie cierpi niedostatku, w zamian za przysługi dzieli się z innymi. Pozostali jednak niestety chodzą głodni i chorzy. Jego tłumaczem i pomocnikiem zostaje Peter Marlow.

I wreszcie Noble House.

Noble House, założona przez Dirka Struana, teraz przeżywa kryzys. Nowy tai-pan, Ian Dunross, stoi przed trudnym zadaniem. Musi dogadać się z wierzycielami, uprzedzać kolejne ataki konkurencji, a także brać udział w rozgrywkach policji i szpiegów różnej maści. Ma również problemy osobiste.

Dunross poszukuje szansy dla swojego koncernu. Negocjuje z każdym, kto może mu zapewnić wyjście z pułapki. Z dreszczykiem emocji i podziwem obserwowałam kolejne rozmowy z przemysłowcami, przemytnikami i agentami. Rozmowy prowadzone niby od niechcenia, a jednak często dawały szansę albo wskazówkę. To jak krążenie po labiryncie i odnajdywanie drogi po zapachu.

W Noble House stykają się wątki z poprzednich tomów. Pojawia się kobietaktórej przodkiem był Anjin San (John Blackthorne), Ian często wspomina Dirka i Hag oraz okoliczności założenia Hongkongu, pojawia się również pisarz, Peter Marlow, który napisał książkę o Changi, a teraz przygotowuje się do następnej, o Hongkongu. Czy to alter ego autora?

Wszystkie tomy Sagi Azji są zaplanowane wielowątkowo. Nie sposób wspomnieć o wszystkim. Czytelnik strona za stroną, wraz z bohaterem próbuje przeniknąć zamiary stron, próbuje poradzić sobie z kolejnymi problemami, prowadzi negocjacje i często musi być bezwzględny. Rywalizacja między bohaterami pochłania, interakcje z obcą kulturą powodują, że odbieramy bohaterów jako ludzi z krwi i kości, zakorzenionych w określonej rzeczywistości, a wielka polityka z historią pozwalają poczuć, że bierzemy udział w ważnych wydarzeniach. Akcja wchłania czytelnika od pierwszych stron i odpuszcza dopiero na koniec. Pewnym wyjątkiem jest Gai-jin. W tym wypadku wypieków na twarzy było nieco mniej.

Niektórych czytelników może odstraszyć w Noble House to, że akcja toczy się w świecie wielkich koncernów i finansjery. Poprzednie tomy miały za bohaterów ludzi, którzy przeżywali przygody na morzu, były to malownicze postaci, które oprócz sprytu musiały wykazać się siłą i zręcznością oraz, w przypadku Marlowa, musiały przetrwać w warunkach skrajnie niekorzystnych. W Noble House niczego takiego nie ma (no chyba że w celi tortur). Tutaj decyduje przede wszystkim spryt, „starzy przyjaciele” i znajomość biznesu. Walory fizyczne są ważne, bo wszak pięknym i zgrabnym łatwiej, ale schodzą one na drugi plan. Moja wiedza ekonomiczna niestety nie jest tak duża, jakbym chciała. Musiałam zaglądać do źródeł, żeby sobie pewne pojęcia wytłumaczyć np. krótka sprzedaż, ale mnie to nie zniechęciło, przeciwnie. Okazało się, że w świecie biznesu można poczuć się jak w dżungli albo przy pokerowym stoliku, ale nie wiem, czy jest to możliwe poza Hongkongiem.

Wydawnictwo: vis-a-vis/Etiuda, 2006
Tłumaczenie: Dariusz Bakalarz
Liczba stron: 1158
Forma wydania: papierowa
Moja ocena: 5/6
rating stars 5,0

Dodaj komentarz