Bastiony – spacer z przewodnikiem

2013.10.12 - bastiony trasa
Trasa spaceru – bastiony

Kiedy oglądacie plan Gdańska, centrum miasta otoczone jest od południa i wschodu charakterystycznymi „zębami”. To bastiony, które tworzyły kiedyś ciąg umocnień, mających bronić miasto przed atakiem nieprzyjaciela od tej strony. Przewodnik, Pan Aleksander Masłowski, oprowadził nas po tym obszarze. Spotykaliśmy się na Placu Wałowym i stąd wyruszyliśmy na Bastion św. Gertrudy, Bastion Tur i kolejne. Rozejrzyjmy się po Placu Wałowym i okolicy.

Biała Baszta (fot. własna)
Biała Baszta (fot. własna)
Koszary (fot. własna)
Koszary (fot. własna)
Koszary (fot. własna)
Koszary (fot. własna)
Budynek mieszkalny (fot. własna)
Budynek mieszkalny (fot. własna)
Budynek mieszkalny (fot. własna)
Budynek mieszkalny (fot. własna)
Budynek mieszkalny (fot. własna)
Budynek mieszkalny (fot. własna)
Budynek mieszkalny (fot. własna)
Budynek mieszkalny (fot. własna)
Budynek kiedyś mieszkalny, dziś do rozbiórki (fot. własna)
Budynek kiedyś mieszkalny, dziś do rozbiórki (fot. własna)
Budynek mieszkalny, (fot. własna)
Budynek mieszkalny, (fot. własna)

Lombard miejski powstał, aby dać mieszkańcom możliwość uzyskania pożyczki na uczciwych, klarownych warunkach.

Lombard miejski (fot. własna)
Lombard miejski (fot. własna)

Na tyłach znajdował się magazyn.

Lombard miejski (fot. własna)
Lombard miejski (fot. własna)
ASP (fot. własna)
Mała Zbrojownia (fot. własna)
ASP (fot. własna)
Mała Zbrojownia (fot. własna)
ASP (fot. własna)
Mała Zbrojownia (fot. własna)
ASP (fot. własna)
Mała Zbrojownia (fot. własna)
ASP - kartusz herbowy na ścianie budynku (fot. własna)
Kartusz herbowy na ścianie budynku Małej Zbrojowni (fot. własna)

Centralne miejsce placu zajmowała fontanna.

Miejsce po fontannie (fot. własna)
Miejsce po fontannie (fot. własna)
Kierujemy się na Bastion św. Gertrudy (fot. własna)
Kierujemy się na Bastion św. Gertrudy (fot. własna)
Bastion św. Gertrudy (fot. własna)
Bastion św. Gertrudy (fot. własna)

Nadszaniec Bastionu św. Gertrudy zwieńczony jest wałami od strony zewnętrznej. Od strony miasta teren obniża się, aby ułatwić dostęp obrońcom.

Nadszaniec Bastionu św. Gertrudy (fot. własna)
Nadszaniec Bastionu św. Gertrudy (fot. własna)
Nadszaniec Bastionu św. Gertrudy (fot. własna)
Nadszaniec Bastionu św. Gertrudy (fot. własna)

W oddali widać Biskupią Górkę oraz tory kolejowe na trasie Gdańsk – Tczew. Tuż przy bastionie – zarośnięta fosa.

Widok z Bastionu św. Gertrudy (fot. własna)
Widok z Bastionu św. Gertrudy (fot. własna)
Widok z Bastionu św. Gertrudy (fot. własna)
Widok z Bastionu św. Gertrudy (fot. własna)
Widok z Bastionu św. Gertrudy (fot. własna)
Widok z Bastionu św. Gertrudy (fot. własna)
Widok z Bastionu św. Gertrudy (fot. własna)
Widok z Bastionu św. Gertrudy (fot. własna)
Do Bastionu Tur (fot. własna)
Do Bastionu Tur/Żubr (fot. własna)

Brama Nizinna to jedyna dziś brama miejska osadzona w wałach, spełniająca równocześnie swoją funkcję. Tędy bowiem prowadzi droga w kierunku Olszynki. Niestety brama ta od wielu lat stoi nieremontowana, jedynie częściowo została od wewnątrz podparta. Czy doczeka remontu?

Brama Nizinna (fot. własna)
Brama Nizinna (fot. własna)
Brama Nizinna (fot. własna)
Brama Nizinna (fot. własna)

Nad herbem Gdańska przymocowany był pruski orzeł. Został zdjęty po wojnie i zaginął.

Brama Nizinna (fot. własna)
Brama Nizinna (fot. własna)
Brama Nizinna (fot. własna)
Brama Nizinna (fot. własna)
Mur obronny (fot. własna)
Mur obronny z otworami strzelniczymi (fot. własna)

Wkraczamy na obszar, którędy biegły tory do pierwszego gdańskiego dworca. Wybudowanie linii kolejowej wymagało przerwania wałów. Wykonano więc bramę kolejową, która niestety niezbyt dobrze zniosła upływ czasu.

Przerwany wał (fot. własna)
Przerwany wał i fragment bramy kolejowej (fot. własna)
Przerwany wał (fot. własna)
Przerwany wał i fragment bramy kolejowej (fot. własna)

Z tego miejsca bardzo dobrze widać, jak w całości prezentuje się Brama Nizinna.

Brama Nizinna (fot. własna)
Brama Nizinna (fot. własna)
Most kolejowy (fot. własna)
Most kolejowy (fot. własna)
"Świńska Głowa" (fot. własna)
Świńska Głowa (fot. własna)

Świńska Głowa, wraz z groblą, śluzą i wałami, jest elementem umocnienia. Co ciekawe, wały, śluza i bastiony zostały odnowione, natomiast to, co wystaje, czyli grobla i zarośnięta fosa, już nie. To bardzo dziwne, ponieważ wszystkie te elementy tworzą jeden system obronny. To tak jakby w organizmie ludzkim część organów wyleczyć, a części nie. Mam nadzieję, że i na resztę znajdą się środki i chęci.

Ten fragment spaceru zazębia się z wycieczką Kajakiem po Gdańsku.

Kamienna grobla łączy się ze Świńską Głową (fot. własna)
Kamienna grobla łączy się ze Świńską Głową (fot. własna)
Wrota przeciwpowodziowe (fot. własna)
Wrota przeciwpowodziowe (fot. własna)
Fragment przepustu młyńskiego (fot. własna)
Fragment przepustu młyńskiego (fot. własna)
Spojrzenie wstecz na Bastion Tur/Żubr (fot. własna)
Spojrzenie wstecz na Bastion Tur/Żubr (fot. własna)
Zniszczona grobla (fot. własna)
Zniszczona grobla (fot. własna)

Zadaniem grobli było utrudnić przeciwnikowi dostęp bo wałów. Jej przekrój jest trójkątny, aby trudno było po niej przejść, a wieżyczki mają uniemożliwić przejście suchą stopą i ułatwić ustrzelenie ewentualnych śmiałków.

Kamienna grobla (fot. własna)
Kamienna grobla (fot. własna)
Kamienna grobla (fot. własna)
Kamienna grobla (fot. własna)
Ruiny dawnego młyna (fot. własna)
Ruiny dawnego młyna (fot. własna)
Wzdłuż wałów (fot. własna)
Wzdłuż Opływu Motławy (fot. własna)
Wzdłuż Opływu Motławy (fot. własna)
Wzdłuż Opływu Motławy (fot. własna)

Po drodze mijamy zajezdnię tramwajową, o której wspominałam podczas spaceru śladami trakcji tramwajowej.

Na tyłach zajezdni tramwajowej (fot. własna)
Na tyłach zajezdni tramwajowej (fot. własna)
Zabudowa mieszkalna Dolnego Miasta (fot. własna)
Zabudowa mieszkalna Dolnego Miasta (fot. własna)
Zabudowa mieszkalna Dolnego Miasta (fot. własna)
Zabudowa mieszkalna Dolnego Miasta (fot. własna)
Zabudowa mieszkalna Dolnego Miasta (fot. własna)
Zabudowa mieszkalna Dolnego Miasta (fot. własna)
Zabudowa mieszkalna Dolnego Miasta (fot. własna)
Zabudowa mieszkalna Dolnego Miasta (fot. własna)
Wzdłuż Opływu Motławy (fot. własna)
Wzdłuż Opływu Motławy (fot. własna)
Wzdłuż Opływu Motławy (fot. własna)
Wzdłuż Opływu Motławy (fot. własna)
Wzdłuż Opływu Motławy (fot. własna)
Wzdłuż Opływu Motławy (fot. własna)
Dawny szpital sióstr boromeuszek (fot. własna)
Dawny szpital sióstr boromeuszek (fot. własna)

O szpitalu Najświętszej Panny Marii, prowadzonym przez siostry boromeuszki, pojawiła się wzmianka w artykule o chirurgii w Gdańsku. W ubiegłym roku można było zobaczyć wnętrza dzięki staraniom Opowiadaczy Historii.

Zabudowania przemysłowe Dolnego Miasta (fot. własna)
Zabudowania przemysłowe Dolnego Miasta (fot. własna)

Ścieżka nad Opływem Motławy świetnie nadaje się na rodzinny spacer. Jeśli nie mieliście okazji tam zajrzeć, to zachęcam.

Wzdłuż Opływu Motławy (fot. własna)
Wzdłuż Opływu Motławy (fot. własna)

Jeden komentarz do “Bastiony – spacer z przewodnikiem

Dodaj komentarz