Pociąg do Stambułu – Graham Greene

Graham Greene - Pociąg do Stambułu (okładka)
Graham Greene – Pociąg do Stambułu (okładka)

Orient Express, pociąg z Ostendy do Stambułu, ponownie staje się miejscem akcji w książce. Na kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt godzin losy podróżnych zetkną się ze sobą, będą oni musieli spotykać się na korytarzach i w przedziale restauracyjnym, na jakiś czas zostaną wytrąceni ze zwykłego trybu życia.

Spośród wielu podróżnych kilku wyróżnia się bardziej i to im autor poświęca więcej czasu. To przedstawiciele różnych profesji i klas społecznych, różne są ich poglądy i postawy moralne. Tancerka, bogaty biznesmen, lekarz-rewolucjonista, dziennikarka-lesbijka, złodziej-morderca – czy mają ze sobą coś wspólnego? Autor umiejętnie splata ich losy, karząc się nam zastanowić nad sensem takich a nie innych wyborów, których każdy z nas dokonuje. Czy idealista, przywódca powstania może żyć szczęśliwie po porażce? Czy możliwy jest związek osób wywodzących się z różnych kultur i klas społecznych? Jak daleko może być posunięta troska o drugiego człowieka w chwili zagrożenia? Gdzie leżą granice dziennikarskiej odpowiedzialności? Losy bohaterów mają nam pomóc odpowiedzieć na te pytania.

Spotkanie Coral z Myattem nie zapowiada się dobrze. Kiedy jednak już ich los połączył, przeżywają oboje rodzaj fascynacji, która będzie powodem zamieszania w ich życiu. Spory udział w ich kłopotach będzie miał doktor Chinner, który, jak fatum, dotknie smutkiem każdego, kogo spotka. Poznacie i inne ciekawe osobowości, jak panna Janet Pardoe, która w trakcie podróży odkrywa, że ma już dość związku z kobietą, a także dziennikarkę Mabel Warren, dla której artykuł na pierwszej stronie jest ważniejszy niż jego konsekwencje. W pociągu pewne historie zaczynają się, trwają w zawieszeniu, dopiero po osiągnięciu celu życie znowu biegnie naprzód.

Należy pamiętać, że pierwsze wydanie Pociągu do Stambułu miało miejsce w 1932 roku, kiedy antyżydowskie nastroje narastały. Autor daje im wyraz w nastawieniu postaci do Myatta, który jest Żydem i finansistą. Jest człowiekiem, który potrafi się wzruszyć, potrafi pomóc, jest jednak biznesmenem i w swoim fachu czuje się najlepiej. W towarzystwie osób innej narodowości potrafi doskonale funkcjonować, nauczył się radzić sobie z przejawami antysemityzmu, widać jednak, że wśród swoich czuje się najlepiej, wie czego się spodziewać, pewne rozwiązania nasuwają się same jako najbardziej naturalne.

Ciekawy jest również wątek dziennikarki, która w Richardzie Johnie widzi dawnego rewolucjonistę doktora Chinnera. Dla niego podróż ta jest środkiem do realizacji marzeń o rewolucji, by ludziom w jego kraju żyło się lepiej. Dla niej to spotkanie, to szansa na karierę, na awans w dziennikarskim światku. To zestawienie idealisty z karierowiczką uwidacznia różne motywy, ale w obu przypadkach konsekwencje ponoszą ludzie.

Greene prowadzi swoją opowieść leniwie, powoli, powoli dawkuje emocje, powoli odsłania przed bohaterami kolejne etapy ich losów, przed czytelnikiem odkrywa przeszłość bohaterów. To co ich martwiło znajduje niespodziewane rozwiązanie, to co planowali nie zawsze ma szansę się zrealizować, to czego pragnęli z czasem przestaje być aktualne.

Wydawnictwo Albatros, 2015
Forma wydania: elektroniczna
Liczba stron (papier): 320
Moja ocena: 5/6

Dodaj komentarz