W miniony weekend zagościł na scenie Opery Leśnej zespół Opera Nova z Bydgoszczy z operetką Johanna Straussa syna Baron cygański. Spektakl składał się z trzech aktów o wyraźnie zaznaczonym charakterze. Pierwszy zdecydowanie ludowy, drugi cygański, trzeci pałacowy. Miejsce okazało się odpowiednie szczególnie dla drugiego aktu – obóz cygański wśród drzew wypadł bardzo naturalnie.

Libretto osnute jest wokół historii miłosnej i osadzone w kulturowej i historycznej rzeczywistości Austro-Węgier. Muzycznie słychać wyraźne wpływy – i wiedeńskie walce, i ognisty węgierski czardasz, i cygańska nostalgia. Jako dopełnienie spektaklu wydano program w postaci niedużej książeczki, gdzie opisano z grubsza czasy, w których toczy się akcja (jak również krótki rys historyczny koegzystencji człowieka i świni jako gatunku).

Sandor Barinkay wraca do swojego majątku wraz z cesarskim urzędnikiem, który ma dopilnować formalnego przejęcia włości przez młodego dziedzica. Upatrzył też dla niego żonę – córkę świniarza. Szandor początkowo przychylnie patrzy na przyszły mariaż – panna jest bowiem całkiem ładna i posażna, wymaga jednak od niego tytułów. Carnero – cesarski urzędnik i strażnik moralności – nie pozwala Sandorowi spać w domu ojca dziewczyny, bo nie uchodzi, trafia więc do cygańskiego obozu, gdzie odkrywane są przed nim rodzinne tajemnice, poznaje piękną Saffi i otrzymuje pierścień cygańskiego barona. Niedoszła narzeczona tymczasem ma na oku inną partię.

Swaty przerywa nadejście Homonaya, który prowadzi pobór do wojska i rekwiruje majątki na wyposażenie armii. A po powrocie żołnierzy następuje wielki finał, odznaczenia, pokaz musztry i wielka radość.

Twórcy zaprezentowali dzieło z wielkim rozmachem, co najmocniej było widać w ostatnim akcie. Dołożyli wielu starań, aby widowisko było barwne. Widać, że bardzo starannie podeszli do wykonania sztuki. Moim zdaniem jednak dla efektu poświęcili uczucia głównych bohaterów i wymowę sztuki.

Opera Bałtycka przyzwyczaiła mnie dotąd do przedstawień ze skromną scenografią, lekkimi, eleganckimi i raczej współczesnymi strojami, za to świetnym wykonaniem i dużym akcentem położonym na emocje, które dodatkowo podkreślone są świetną grą aktorów i dobrym oświetleniem. Tutaj mamy bogactwo rekwizytów i strojów, ale emocje zarysowane zostały bardzo standardowo. Otrzymaliśmy spektakl poprawny, wykonany tradycyjnie, efektownie, z wielkimi staraniami, żeby wyszło jak najlepiej.

W podstawowej dla śpiewanego spektaklu warstwie nieco zawodzi. Czasami, szczególnie kiedy aktorzy śpiewają razem, tekst zlewa się, trudno było wyłuskać poszczególne słowa. Być może to wina sprzętu, tak czy inaczej, w przypadku przedstawienia, którego głównym atutem jest śpiew, jest to poważne niedociągnięcie, tym bardziej, że odtwórcy głównych postaci mogli się pochwalić całkiem ładnymi głosami. Nie ułatwiało odbioru również spore oddalenie sceny od widowni.

Ogólnie wieczór z Baronem cygańskim jednak uważam za udany, mimo pewnych niedogodności. To ciekawy eksperyment, inne spojrzenie na sposób prezentacji, w nowym miejscu, w dodatku spektakl lekki, w sam raz na sobotni, letni wieczór, choć pozostało wrażenie, że można było wycisnąć z tego utworu coś więcej. Wydaje mi się też, że miejsce, choć klimatyczne, nie jest przystosowane do wystawiania tego typu utworów. Chętnie obejrzałabym jeszcze inny spektakl Opera Nova, ale na ich scenie w Bydgoszczy.

Zapraszam do posłuchania fragmentu przedstawienia. Nie jest to jednak obsada z Opery Leśnej, jakość również nie jest najlepsza.

Libretto według opowiadania A Czigánybáró Móra Jókaia: Ignatz Schnitzer
Inscenizacja, reżyseria i choreografia: Janina Niesobska
Kierownictwo muzyczne: Maciej Figas
Scenografia i kostiumy: Maria Balcerek
Reżyseria świateł: Bogumił Palewicz
Przygotowanie chóru: Henryk Wierzchoń

Obsada:
Saffi: Magdalena Polkowska
Czipra: Małgorzata Ratajczak
Sandor Barinkay: Tadeusz Szlenker
Żupan: Przemysław Rezner
Arsena: Marta Ustyniak
Ottokar: Szymon Rona
Homonay: Łukasz Goliński
Carnero: Jacek Greszta
Mirabella: Katarzyna Nowak-Stańczyk
Janos: Mirosław Woźniak
Pali: Jonasz Dunajski
Cyganie: Paweł Olszyna, Janusz Stolarski, Jakub Zarębski
Dyrygent: Maciej Figas