Kiedy Cziczikow pojawia się na scenie, staje się centralną postacią wydarzeń. Panie wzdychają, panowie zabiegają o jego względy. Ten szarmancki, miły w obejściu mężczyzna otrzymał od twórców spektaklu powierzchowność gangstera. Jego ujmujący sposób bycia jest bowiem środkiem do prowadzenia ciemnych interesów.

Obok Cziczikowa i elity miasteczka przewija się szereg postaci, z którymi Cziczikow wchodzi w układy. Ten ujmujący pan obojętnieje nagle, kiedy uzyska prawo własności do martwych osób. Po co mu one? Nikomu o tym nie mówi, musi mieć jednak w tym jakiś interes, podejmuje bowiem podróż przez rosyjską prowincję i przekonuje dawnych właścicieli do dobrego interesu: żywa gotówka za nieżyjących już chłopów.

Pomiędzy żywymi przemykają i nieżywi. Niektórzy żegnają się z życiem na naszych oczach, wyrzekając na smutny los, obojętność bliźnich, nieszczęścia i biedę. Przechodzą oni przez ręce Śmierci, która nie bacząc na stan i majętność, przyjmuje wszystkich bez wyjątku. W końcu żywi i martwi mieszają się ze sobą i trudno odróżnić jednych od drugich, jakby przejście przez bramę do innego świata było tylko formalnością, jakby żywi już dawno byli martwi. Ich twarze naznaczone są przejawami przemijania i śmierci już za życia. Tak są zajęci doczesnymi sprawami, że nie zauważają, kiedy stają się chodzącymi trupami.

Postaci odgrywające przed nami tę gorzką komedię wyglądają groteskowo i zachowują się często sztywno jak lalki. Wyróżnia się bardzo Śmierć, jako postać najbardziej groteskowa, najbardziej nieczuła na ludzkie dramaty, wykonująca swoją powinność odruchowo, z motywacją zaprogramowanej maszyny i jakby z pewną satysfakcją.

Interesy Cziczikowa nie wydają się głównym tematem przedstawienia, a jedynie pretekstem, aby przypomnieć nam, jak mało czasu mamy na ziemi. Jakby Wiśniewski wykorzystał Martwe dusze Gogola do stworzenia przesłania i ostrzeżenia dla nas. Życie postaci dramatu skupia się na sprawach ciała, słowami Stachury przypominają nam one, że dla niektórych jest już za późno, ale dla niektórych jeszcze nie jest za późno, aby się obudzić i dostrzec w tym zabieganiu człowieka. Postaci są w ciągłym ruchu. Wciąż zmienia się scena, zmieniają się aktorzy, czas upływa, życie się kończy. A Cziczikow bawi się i robi interesy.

Na tle ciemnej, surowej scenografii pobielone i ucharakteryzowane postaci odcinają się bardzo ostro. Zmuszają do skupienia na sobie uwagi widza. Następujące po sobie scenki, jak Obrazki z wystawy, po trosze komiczne, a czasem tragiczne zapadają w pamięć, budzą nostalgię i smutek. Nie sposób się nie wzruszyć, nie odnieść do własnego życia, nie uświadomić sobie bezsensu bieganiny wokół nieważnych spraw. Przez podłość, hipokryzję, interesowność, nieczułość szykujemy sami sobie piekło na ziemi.

Powieść Martwe dusze miała być pierwszą częścią trylogii opisującą właśnie piekło, analogicznie jak u Dantego. Szkoda, że dalsze części nie powstały.

Scenariusz, reżyseria, scenografia: Janusz Wiśniewski
Muzyka: Jerzy Satanowski
Ruch sceniczny: Emil Wesołowski
Asystent reżysera i współpraca przy kostiumach: Magdalena Szczygielska
Współpraca dramaturgiczna: Anna Wachowiak

Obsada:
Justyna Bartosiewicz jako Śliczny Konik
Monika Chomicka-Szymaniak jako Córka
Sylwia Góra-Weber jako Śmierć
Ewa Jendrzejewska jako Generałowa
Anna Kaszuba jako Cudny Konik
Katarzyna Kaźmierczak jako Zamyślona Panna Młoda
Joanna Kreft-Baka jako Dama Po Wydziale „Hm, hm…”
Krystyna Łubieńska jako Koroboczka
Maria Mielnikow-Krawczyk jako Maniłowa
Wanda Neumann jako Dama Miła
Marzena Nieczuja-Urbańska jako Piękna Wdowa
Małgorzata Oracz jako Smutna Panna Młoda
Krzysztof Gordon jako Dyrektor Teatru
Jerzy Gorzko jako Up
Maciej Konopiński jako Kawaler Romantyczny
Michał Kowalski jako Żołnierz Co Kona
Mirosław Krawczyk jako Generał
Jacek Labijak jako Nauczyciel
Piotr Łukawski jako Amant z Armii
Robert Ninkiewicz jako Cziczikow
Andrzej Nowiński jako Ojciec (żyje?)
Zbigniew Olszewski jako Op
Cezary Rybiński jako Kopiejkin
Florian Staniewski jako Pluszkin
Maciej Szemiel jako Maniłow (nie żyje?)
Adam Kazimierz Trela jako Zakochany Żyd z Odessy
Jarosław Tyrański jako Druh Co Wesoło Umarł
Joanna Halinowska jako Dama Romantyczna