Liczba stron: 567
Forma wydania: papierowa
Moja ocena: 5/6
W ostatnich latach przewaliła się przez media fala fascynacji wampiryzmem. Zjawisko to, albo raczej sposób w jaki było przedstawiane, zmieniało się na przestrzeni lat. Maria Janion podjęła się podsumowania naszych wyobrażeń o wampiryzmie. Wspomina o wierzeniach zapisanych w źródłach, do jakich mamy teraz dostęp oraz omawia odzwierciedlenie tych wierzeń literaturze i filmie.
Wyobrażenie wampira na przestrzeni wieków ewoluuje wraz ze zmianami w obyczajach i kulturze. Jest odzwierciedleniem tego czego się boimy i co napawa nas wstrętem. To wszystko czego nie akceptujemy, a także to, co jest tabu, uosabia wampir – postać odpychająca, umarły-nieumarły, kanibal. Przypisuje się mu również magnetyzm erotyczny. Do zobrazowania postaci wampira w różnych czasach służą autorce liczne źródła, a także dzieła literackie. Nawiązuje również do zjawisk socjologicznych i kulturowych. Bohaterowie utworów przyjmują role zgodnie z tradycją danej epoki, a ich losy napiętnowane są wartościami, jakie społeczeństwo w określonym czasie ceni lub odrzuca.
Książka składa się z dwóch części. Pierwsza, pt: Wampiriada, to właśnie studium wampira, druga to teksty z upiorem w roli głównej, czyli Wampir od Goethego i Byrona do Topora i Sapkowskiego. Zawarte są w niej utwory:
- Johann Wolfgang Goethe: Narzeczona z Koryntu
- George Byron: Giaur (fragment)
- John William Polidori: Wampir
- Prosper Mérimée: Upiór. Ballada morlacka
- Juliusz Słowacki: Arab (fragment)
- Adam Mickiewicz: Pieśń Konrada (fragment z Dziadów część III)
- Aleksiej K. Tołstoj: Rodzina wilkołaka (niewydany fragment z dziennika nieznajomego)
- Edgar Alan Poe: Berenice
- Théophile Gautier: Panna młoda z krainy snów
- Nikołaj Gogol: Wij (fragment)
- Narcyza Żmichowska: Bajka o wampirze (fragment Poganki)
- Alexandre Dumas (ojciec): W Karpatach (fragment Biesiady widm)
- Charles Baudelaire: Przemiany wampira
- Joseph Sheridan Le Fanu: Carmilla
- Bram Stoker: Drakula (fragmenty)
- Władysław Stanisław Reymont: Wampir (fragmenty)
- Władysław Broniewski: Ballada o placu Teatralnym
- Czesław Miłosz: Dolina Issy (fragment)
- Roland Topor: Zęby wampira
- Andrzej Sapkowski: Rozmowa z wampirem (fragment Chrztu ognia)
Niektóre z tych utworów czytałam, ale jakoś nie utkwiły mi w pamięci fragmenty z wampirami, dlatego dla mnie to wielka wygoda, że umieszczone zostały one w tej książce. Bardzo ułatwia to czytanie.
Autorka nawiązuje również do innych dzieł, ale fragmentów już nie załącza, np.: Kroniki wampirze Anne Rice.
Na koniec podkreślić należy estetykę wydania. Twarda oprawa, matowa, czarna okładka, na okładce wklejone dwa zdjęcia z filmu Nosferatu-wampir. Wewnątrz tekst ilustrowany ujęciami z filmów, rysunkami, plakatami o tematyce wampirycznej, zdjęcia oczywiście czarno-białe. Raj dla konesera.